WŁodzimierz butrym
wŁODZIMIERZ BUTRYM
1955-2025
Twórca i lider Teatru Prawdziwego, reżyser, pedagog teatru, aktor i menadżer.
Włodzimierz Butrym założył „Teatr Prawdziwy” w 1982 roku – zespół, który przez następne dekady przechodził różne teatralne „wtajemniczenia”, od intensywnych warsztatów z aktorami Teatru Laboratorium Jerzego Grotowskiego po doświadczenia Odin Teatret w duńskim Holstebro. Z tych spotkań i lat pracy zrodziły się ważne dla zespołu spektakle – m.in. „Przenikanie”, „Obrazy”, a w nurcie tańca nowoczesnego „Ciemna Strona Księżyca” i „Struktury”. Wpływ spotkania z tradycją butō zaowocował „Posłańcami Wiatru” – przedstawieniem, które na długo pozostał w pamięci widzów.
Teatr Prawdziwy szybko wyszedł także w przestrzeń miasta: od połowy lat 80. powstawały realizacje uliczne – „Antygona” wg Sofoklesa (w kostiumach z kolorowych flag, do muzyki Krzysztofa Pendereckiego), „Wędrowcy”, „Ostatni Marsz”, „Miasto Ognia”, „Parada Tkaczy” wg Gerharta Hauptmanna (w rocznicę powstania tkaczy śląskich), „Jak Liczyrzepa ze Skarbnikiem wojował” (we współpracy z Teatrem Lalki i Aktora w Wałbrzychu), „Anioły umierają nocą”, „Więcej tu nie powrócę”, „Projekt Ławeczka”, „Parada na stulecie Tadeusza Kantora” z młodzieżą LO w Bielawie czy „Jasełka uliczne” (z Teatrem Tadeusza Kozakowskiego). Wśród tytułów szczególnie często granych był „Ostatni Marsz” – spektakl, który sprawdzał się i na wielkich plenerach, i na festiwalach.
Zespół Butryma odwiedza niemal cały festiwalowy „krwiobieg” Polski – od Warszawy i Gdańska po Wrocław, Kraków, Jelenią Górę czy Rzeszów – oraz długą listę scen europejskich: Niemcy (m.in. Berlin, Lingen), Węgry, Czechy, Szwajcaria (Neuchâtel, Nyon, Thun), Włochy (Teramo), Hiszpania (Girona), Anglia (Liverpool), Belgia, Holandia, Grecja (Saloniki), Litwa (Druskienniki), Dania (Odin Teatret / ISTA), Austria (Graz – nagroda artystyczna za „Wędrowców”), a także Ukraina (m.in. Odessa – „Złoty Lew”). W dorobku są też realizacje na wielkie miejskie święta i ceremonie: Wianki na Wiśle w Krakowie, otwarcia Jarmarku Dominikańskiego, Uniwersjady w Zakopanem (we współpracy z Teatrem STU), projekty z Akademią Ruchu, Teatrem Snów i Teatrem 77, a nawet telewizyjny sylwester 2000 w Warszawie – transmitowany na cały świat.
Przez lata Butrym prowadzi równolegle dwa zespoły: Teatr Prawdziwy i powołany później Teatr Miejski w Ząbkowicach Śląskich, gdzie Teatr Prawdziwy znajduje bazę i partnerstwo instytucjonalne w Ośrodku Kultury i Turystyki. W ostatnich latach powstają tam kolejne realizacje – plenerowy „Dworzec”, wznowieni „Anioły umierają nocą” oraz spektakl plastyczny „Ostatnia Wieczerza” wg Leonarda da Vinci (z udziałem artystów regionu: malarzy, muzyków, poetów).
Był reżyserem, ale jeszcze bardziej – przewodnikiem. Uczył, że teatr nie zaczyna się na scenie i nie kończy na brawach; że jest drogą, podczas której dojrzewa i wspólnota, i człowiek. Zostawił po sobie dziesiątki premier, setki zagranych pokazów, tysiące godzin prób – i pokolenia ludzi, którzy dzięki tej pracy uwierzyli, że można opowiadać światu o rzeczach ważnych własnym, prawdziwym głosem.
